Trung tâm dạy trẻ chậm nói tại thành phố Hồ Chí Minh Hướng Dương. Tự hào là trung tâm dạy trẻ chậm nói uy tín, trách nhiệm được nhiều bậc phụ huynh tin cậy nhất hiện nay. Với nhiều cơ sở và phục vụ trong nhiều giờ khác nhau để các bậc cha mẹ có thể thuận tiện cho con cái học tập và yên tâm nhất.
***Chậm phát triển về lời nói là sự chậm hơn về sự phát triển hay cơ chế sử dụng lời nói. Lời nói bao hàm quá trình tạo ra âm thanh, như việc sử dụng các cơ quan bộ phận như phổi, dây thanh quản, miệng, môi, lưỡi, và răng… Chậm phát triển về ngôn ngữ là chậm về sự phát triển hay sử dụng ngôn ngữ.
Trẻ bị chậm nói có thể gặp một số vấn đề về xã hội và cảm xúc (ngại giao tiếp, thiếu kỹ năng giao tiếp, tức giận vì không thể hiện được nhu cầu…), và có thể ảnh hưởng đến tâm lý (tự ti, thu mình).
***Các dạng chậm phát triển ngôn ngữ
Trẻ chậm nói đơn thuần (thường do sống trong môi trường thiếu kích thích, tương tác trong thời gian dài, ví dụ trẻ ở nhà nhiều với người lớn ít nói, xem tivi cả ngày…) khá dễ can thiệp và tiến bộ rất nhanh, và có thể hồi phục. Nhiều trường hợp chậm nói là triệu chứng/đặc điểm thứ phát của một rối loạn bên dưới, như tự kỷ hay chậm phát triển thì khó can thiệp hơn vì nó liên quan đến khả năng nhận thức, trí tuệ, khả năng bắt chước, v.v.
Trẻ chậm nói cũng có thể do nguyên nhân thực thể, cụ thể là những biến dạng ở môi, hàm ếch, mép, hoặc các vấn đề về vận động cơ miệng. Khi xác định được các vấn đề này là nguyên nhân, trẻ cần được đi can thiệp về thực thể trước khi can thiệp về âm ngữ trị liệu hay tâm lý – giáo dục.
***Dấu hiệu và triệu chứng: Xem xét các mốc quan trọng sau:
+ 12 tháng:
– Không có các cử chỉ như vẫy tay tạm biệt hay chỉ vào đồ vật (mà trẻ mong muốn, hứng thú)
– Không tập phát ra các phụ âm (B, C, D, M…)
– Không phát ra âm hoặc cố gắng giao tiếp thể hiện nhu cầu (ăn uống, đòi bế…)
+ 15 đến 18 tháng:
– Không nói “ba ba / ma ma / măm măm…”
– Không đáp ứng khi người lớn nói “không” “xin chào” hay “tạm biệt”
– Không có 1 đến 3 từ vựng ở 12 tháng và khoảng 15 từ ở 18 tháng
– Không chỉ được các phần cơ thể (bụng, đầu, chân…)
– Khó khăn bắt chước âm thanh và hành động
– Thích dùng cử chỉ hơn là nói (cầm, kéo tay người lớn hơn là nói ra mong muốn)
+ 2 đến 4 tuổi
– Không thể nói ra từ hay câu ngay lập tức khi cần
– Không thể (làm) theo những chỉ dẫn và mệnh lệnh đơn giản (ví dụ “Đưa cho mẹ cái cốc”)
– Không kết nối được 2 từ (ví dụ “ôtô đỏ”, “bút màu”)
– Thiếu nguyên âm (ví dụ chỉ nói được “Uyên” thay vì “Khuyên”)
– Người nhà cũng gặp khó khăn để hiểu những gì trẻ nói
– Không thực hiện được những nhiệm vụ đơn giản quanh nhà (dọn bàn ăn, sắp bát đĩa…)
– Không thể nói câu 2-3 từ (ví dụ “Con ăn”, “Mẹ đi”)
**Can thiệp cho trẻ chậm phát triển ngôn ngữ
– Đầu tiên cần kiểm tra nghe để chắc chắn trẻ không bị nghe kém hay điếc
– Âm ngữ trị liệu là hiệu quả nhất: Tập trung vào ngôn ngữ tiếp nhận (hiểu người khác nói gì) và ngôn ngữ diễn đạt (nói); Cải thiện các cơ chế tạo ra từ như phát âm, độ cao thấp, sự trôi chảy và âm lượng. Ngoài ra Hoạt động trị liệu và Vật lý trị liệu cũng được sử dụng. Âm ngữ trị liệu, hoạt động trị liệu và vật lý trị liệu thường được thực hiện bởi các chuyên viên đã được đào tạo để thực hiện những công việc này với trẻ.
Tại gia đình
– Tăng cường giao tiếp, nói chuyện, chơi đùa cùng trẻ
– Thường xuyên đọc và nói cho trẻ nghe (“Nạp” ngôn ngữ một cách vô điều kiện, tức không mong đợi trẻ đáp ứng hay giao tiếp lại)
– Sử dụng ngôn ngữ và câu hỏi ngắn gọn rõ ràng
– Luôn tích cực, khuyến khích động viên khi trẻ nói, đồng thời cũng cần kiên nhẫn.
– Sử dụng những loại thực phẩm khác nhau (mật ong, kẹo dừa…) để trẻ luyện tập cơ miệng là lưỡi
– Tạo ra các tình huống mà trẻ buộc phải nói như rất thích hoặc rất khó chịu vật hoặc điều gì đó
Ở lớp học
– Cho trẻ giao tiếp, tương tác với nhiều trẻ khác có hướng dẫn và giám sát
– Xếp ngồi cạnh bạn có khả năng ngôn ngữ tốt, kỹ năng xã hội tốt, không trêu chọc bạn khác…
